Jest wiele typów butelek win. Istnieją standardy przyjęte na całym świecie. Zalicza się do nich butelki w kształcie bordeaux, burgundzkiego czy reńskiego. Są znane na całym świecie, nalewa się do nich wina chilijskie, argentyńskie, włoskie i większość innych. Niektóre regiony wypracowały własne kształty, niespotykane gdzie indziej (np. Jura we Francji). Jednak od wielu lat nie powstał żaden nowy typ butelki. Do niedawna.

Kilka lat temu potrzebę wprowadzenia nowego standardu zauważono na Węgrzech. Pomysł pochodzi od winiarzy działających w wiosce Mad w regionie tokajskim i padł w 2012 roku. Zauważono, że panuje spory chaos w wizerunku wytrawnego tokaja. Można go było znaleźć niemal we wszystkich typach butelek. Osłabiało to jego wizerunek i utrudniało wybór klientom. Zdecydowano się więc na zaprojektowanie nowej butelki, która ma się stać trwałym standardem obok innych, istniejących od wieków w różnych częściach Europy.

Zadania podjął się grafik Géza Ipacs. W projektowaniu udział wzięła rodzina Szepsy. Punktem wyjścia była półlitrowa butelka aszu. Na tej podstawie opracowano wersję 0,75 l. nieco różniącą się kształtem i proporcjami – chodziło o unikalność. Najważniejszy w tym przypadku nie jest innowacyjny wygląd czy ekscentryczne skojarzenia, a raczej nawiązanie do tradycji i wyróżnienie się na tle innych klasycznych butelek.

Przez lata winiarze tokajscy rywalizowali na polu tokaja aszu. Obecnie bardziej ich interesuje stworzenie jak najlepszego wytrawnego furminta. Aszu ma od wieków swoją unikalną butelkę, ale – co zaskakujące – wytrawny furmint nie wypracował jak dotąd swojej własnej. Jest to wino wyjątkowe i niepowtarzalne, a konfekcjonuje się je w „obcych” typach butelek.

Na początku nowego typu butelki zaczęły używać winnice Szepsy oraz Szent Tamás (także rodzina Szepsy). Później dołączyli Demetervin, Balassa, Sauska, Árvay, Pajzos, Degenfeld i Kardos.

Jakie są efekty tych działań? Okazało się, że wytrawne furminty wizerunkowo zyskały tak mocno, że inaczej się je odbiera podczas degustacji. Dla przykładu – Szent Tamás Mád 2013 otrzymał w Decanterze ocenę 90+. To o tyle zaskakujące, że Mád jest podstawowym winem z tej piwnicy, pozostałe są jeszcze bardziej wyrafinowane. Inny sukces potwierdzający słuszność decyzji o nowej butelce to wybór wina Dry by Tokaj z winnicy Szent Tamás jako najlepszego wina importowanego w Kanadzie w roku 2014.

Nagy Tamás (enolog o międzynarodowej renomie) twierdzi, że sukces tej butelki jest już faktem, wina sprzedawane w niej są polecane przez restauratorów takich jak Gordon Ramsay. Był do tego potrzebny wyjątkowy wygląd, który podkreślił w oczach nabywców szczególną klasę wytrawnego furminta. Tamás potwierdza także obiegową opinię, że tokaje co prawda są nagradzane w wielu rankingach, ale nie przekładało się to dotychczas na ich wizerunek. Na półce były niezauważalne wśród mnóstwa innych win, o bardziej czytelnej marce. Dzięki nowej butelce udaje się „wyróżnić z tłumu” najlepsze tokaje poprzez ich wartość wizualną.

Obecnie najbardziej rozpoznawalnym winem jest tokaj aszu – dla większości nabywców jest nie do pomyślenia, żeby kupić aszu w innej butelce niż tradycyjna. Projektant nowej butelki tokajskiej, Géza Ipacs, jest przekonany, że wkrótce taka sama zasada będzie dotyczyła wytrawnych furmintów.

W Tokaju istnieje zrzeszenie Borlovagrend działające od 2012 roku. Większość założycieli to najlepsi lokalni winiarze. Celem tej organizacji jest podniesienie renomy tokajów na najwyższy poziom, m.in. poprzez organizowanie aukcji. Minimalne ilości licytowanego wina to beczka typu gönci (136 l.) w przypadku win wytrawnych i połowa gönci (68 l.) w przypadku win słodkich. Wyjątek stanowi tokaj eszencia, wystawiany w ilości 10 l. Borlovagrend kładzie duży nacisk na promocję nowej tokajskiej butelki, są przekonani, że za doskonałą jakością musi iść doskonały wizerunek.

Butelka, o której piszemy stwarza różne możliwości konfekcjonowania. Można je zamykać wszystkimi rodzajami współcześnie używanych korków (takimi jak naturalne i szklane oraz zakrętki). Można także stosować różne wielkości – obecnie produkuje się od 0,375 l. do magnum (1,5 l.).

Ciekawym faktem jest, że Austriacy, posiadający swoje wyjątkowe szczepy (jak np. Grüner Veltliner) nie zdecydowali się na stworzenie dla nich wyjątkowej butelki, chociaż są znani z dbałości o marketing swoich win.